Mục lục bài viết

Các dự án xử lý nước thải tiêu biểu ở Việt Nam

Việt Nam đang đối mặt với áp lực lớn về ô nhiễm nguồn nước do quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa nhanh. Trong những năm gần đây, nhiều dự án xử lý nước thải ứng dụng công nghệ tiên tiến, thân thiện môi trường đã được triển khai, góp phần cải thiện chất lượng môi trường và hướng đến phát triển bền vững. Dưới đây là một số dự án tiêu biểu:

1. Hệ Thống Xử Lý Nước Thải Đô Thị Ecopark (Hưng Yên)

– Công nghệ: Đất ngập nước nhân tạo (Constructed Wetlands) kết hợp thực vật thủy sinh.

– Quy mô: Xử lý 3,000 m³/ngày cho khu đô thị sinh thái Ecopark.

– Điểm nổi bật:

– Sử dụng thực vật như sậy, lau để hấp thụ chất hữu cơ, kim loại nặng.

– Giảm 90% BOD, 85% nitơ và phốt-pho, không sử dụng hóa chất.

– Chi phí vận hành thấp, tạo cảnh quan xanh.

– Hiệu quả: Mô hình được Bộ Tài nguyên và Môi trường đánh giá cao, nhân rộng tại các khu đô thị khác như Vinhomes, Aqua City.

2. Nhà Máy Xử Lý Nước Thải Bình Hưng (TP.HCM)

– Công nghệ: Màng lọc sinh học (MBR) kết hợp ozone khử trùng.

– Quy mô: Công suất 141,000 m³/ngày, lớn nhất Đông Nam Á khi hoàn thành (2020).

– Điểm nổi bật:

– Xử lý nước thải sinh hoạt từ quận 2, 7, 9 và Thủ Đức.

– Nước đầu ra đạt tiêu chuẩn loại A (QCVN 14:2008), tái sử dụng cho tưới cây, rửa đường.

– Giảm 80% mùi hôi so với công nghệ truyền thống.

– Chủ đầu tư: Công ty Thoát nước Đô thị TP.HCM (UDC), vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB).

3. Dự Án Xử Lý Nước Thải Cần Thơ (Cần Thơ)

– Công nghệ: Lên men kỵ khí (Anaerobic Digestion) kết hợp thu hồi biogas.

– Quy mô: Xử lý 34,000 m³/ngày cho thành phố Cần Thơ.

– Điểm nổi bật:

– Tận dụng biogas từ bùn thải để phát điện, cung cấp năng lượng cho nhà máy.

– Giảm 70% lượng bùn thải, tiết kiệm 30% chi phí vận hành.

– Hỗ trợ: Dự án được tài trợ bởi Chính phủ Đức và Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW).

4. Nhà Máy Xử Lý Nước Thải Yên Xá (Hà Nội)

– Công nghệ: Công nghệ AAO (Anaerobic-Anoxic-Oxic) và lọc UV.

– Quy mô: Xử lý 270,000 m³/ngày, phục vụ 800,000 dân.

– Điểm nổi bật:

– Xử lý nước thải từ sông Tô Lịch, Kim Ngưu – những “điểm đen” ô nhiễm của Hà Nội.

– Nước đầu ra đạt tiêu chuẩn loại A, góp phần cải thiện chất lượng nước sông.

– Thách thức: Chi phí đầu tư lên đến 16,000 tỷ đồng, chậm tiến độ do giải phóng mặt bằng.

5. Dự Án Xử Lý Nước Thải Làng Nghề (Bắc Ninh, Hà Nam)

– Công nghệ: Bể phản ứng sinh học hiếu khí (Aerobic) và hồ sinh học.

– Quy mô: Xử lý nước thải làng nghề tái chế giấy, dệt nhuộm.

– Điểm nổi bật:

– Giảm 95% COD và màu nước thải từ công đoạn nhuộm vải.

– Chi phí thấp (dưới 5 tỷ đồng/cụm), phù hợp với quy mô hộ gia đình.

– Hỗ trợ: Chương trình hợp tác giữa Bộ TN&MT và UNDP.

6. Hệ Thống Xử Lý Nước Thải Khu Công Nghiệp VSIP (Bình Dương, Hải Phòng)

– Công nghệ: Công nghệ sinh học kết hợp hóa lý (Coagulation-Flocculation).

– Quy mô: Xử lý 50,000–100,000 m³/ngày cho các KCN VSIP.

– Điểm nổi bật:

– Tái sử dụng 30% nước thải cho sản xuất, tiết kiệm tài nguyên.

– Giám sát tự động bằng hệ thống IoT, đảm bảo tiêu chuẩn xả thải.

– Đối tác: Tập đoàn Sembcorp (Singapore).

7. Dự Án Phục Hồi Hồ Kim Liên (Hà Nội)

– Công nghệ: Hệ thống sục khí vi sinh và thảm thực vật nổi.

– Quy mô: Xử lý 10,000 m³/ngày cho hồ Kim Liên.

– Điểm nổi bật:

– Loại bỏ tảo độc, giảm 80% mùi hôi, phục hồi hệ sinh thái hồ.

– Kết hợp không gian công cộng cho người dân.

– Nhà thầu: Công ty Nippon Koei (Nhật Bản).

Thách Thức Chung

– Quy hoạch thiếu đồng bộ: Nhiều khu đô thị chưa kết nối hệ thống thu gom.

– Tài chính hạn chế: Chi phí đầu tư cao, phụ thuộc vào vốn vay nước ngoài.

– Ý thức cộng đồng: Xả thải bừa bãi làm quá tải hệ thống.

Xu Hướng Phát Triển

– Công nghệ thông minh: Ứng dụng AI, cảm biến IoT để tối ưu hóa vận hành.

– Kinh tế tuần hoàn: Thu hồi năng lượng từ biogas, tái sử dụng nước cho nông nghiệp.

– Hợp tác quốc tế: Thu hút vốn ODA từ Nhật Bản, Hàn Quốc, EU.

Kết Luận

Các dự án xử lý nước thải tại Việt Nam đang dần chuyển dịch từ công nghệ truyền thống sang giải pháp xanh, bền vững. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu 90% nước thải đô thị được xử lý vào năm 2030 (theo Quyết định 2149/QĐ-TTg), cần sự đồng bộ từ chính sách, công nghệ đến nâng cao nhận thức cộng đồng.