Hiện tượng thủy triều là gì?

Hiện tượng thủy triều là gì?

Hiện tượng Thủy triều là một hiện tượng mà nước ở các cửa sông hay nước biển lên xuống theo một chu kỳ nhất định, nước lên thì gọi là nước lớn, nước xuống thì gọi là nước ròng.

Hiện tượng thủy triều do phần lớn là lực hút của mặt trăng tác động tại một điểm bất kỳ trên bề mặt Trái Đất trong khi Trái Đất quay.

Dưới đây là những đặc điểm của hiện tượng thủy triều mà bạn có thể quan sát được:

• Khi biển dâng nhanh chóng trong vài giờ và làm ngập vùng gian triều thì đó là hiện tượng triều lưu hoặc ngập triều. Một số địa phương còn gọi nó là “con nước lớn”.
• Khi mực nước giảm đột ngột trong vài giờ và khiến vùng gian triều lộ ra thì đó là triều xuống hoặc “con nước ròng”.
• Khi mực nước đạt đến đỉnh cao nhất của chu kỳ thì đó là triều cao hoặc triều cường.
• Khi mực nước đạt đến mức thấp nhất thì đó là triều thấp.

Nguyên Nhân

Lực hấp dẫn của mặt trăng và lực ly tâm là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng thủy triều. Thủy quyển có hình cầu dẹt nhưng bị kéo cao lên ở hai miền tạo thành hình ellipsoid. Một đỉnh của ellipsoid nằm trực diện với Mặt Trăng gọi là miền nước lớn thứ nhất (do lực hấp dẫn tạo ra).

Thủy triều đạt cực đại khi mà cả Mặt Trăng và Mặt Trời cùng nằm về một phía so với Trái Đất, và mức triều phía đối diện lúc đó sẽ xuống điểm cực tiểu.

Khái niệm thủy triều được mở rộng trong vật lý học dành cho chênh lệch tương tác hấp dẫn tác động lên các vật thể nằm trong tương tác hấp dẫn.

Các loại thủy triều

Hiện tượng thủy triều gồm hai loại như sau:

• Thủy triều nhật triều: Là hiện tượng mực nước biển dâng lên và rút xuống một lần mỗi ngày, với chu kỳ trung bình khoảng 24 giờ 50 phút. Biên độ triều, tức là chênh lệch mực nước giữa nước dâng và nước rút của loại thủy triều này, thường nhỏ. Nó dao động trong khoảng 0,5 – 2 mét. Thủy triều nhật triều phổ biến nhất ở các vùng biển ôn đới. Đặc biệt là ở các vĩ độ cao, gần hai cực Trái Đất.
• Thủy triều bán nhật triều: Là hiện tượng mực nước biển dâng lên và rút xuống hai lần mỗi ngày, với chu kỳ trung bình khoảng 12 giờ 25 phút. Biên độ triều của nó thường lớn hơn so với thủy triều nhật triều, dao động trong khoảng 1 – 4 mét. Thủy triều bán nhật triều phổ biến nhất ở các vùng biển nhiệt đới, đặc biệt là ở khu vực xích đạo.

Vai trò của thủy triều

Thủy triều có ảnh hưởng to lớn đến đời sống con người và môi trường tự nhiên. Hãy cùng Vietchem tìm hiểu vai trò của nó ngay sau đây:

Đối với đời sống con người

• Nước triều lên cung cấp nguồn nước ngọt dồi dào cho các khu vực ven biển trong các hoạt động sinh hoạt, nuôi trồng thủy sản,…
• Thủy triều tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông thủy bằng cách nâng cao mực nước. Điều này giúp tàu thuyền di chuyển dễ dàng hơn, đặc biệt là ở những khu vực có độ sâu nước thấp. Bên cạnh đó, nó còn tạo nên cảnh quan thiên nhiên độc đáo, thu hút du khách đến với các khu du lịch biển.
• Lợi dụng sự lên xuống của nước triều để tạo ra năng lượng điện. Điều này góp phần bảo vệ môi trường và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

Đối với môi trường tự nhiên

• Thủy triều điều hòa khí hậu ven biển, làm giảm ô nhiễm môi trường.
• Thủy triều góp phần hình thành và bồi đắp bờ biển.
• Thủy triều ảnh hưởng đến hệ sinh thái ven biển, tạo môi trường sống cho nhiều loài sinh vật.

Tác hại của hiện tượng thủy triều

Bên cạnh những lợi ích, thủy triều cũng tiềm ẩn một số nguy cơ như:

• Lũ lụt do nước biển dâng cao: Nước biển dâng cao do thủy triều có thể gây ra lũ lụt ven biển, đặc biệt là ở những vùng thấp trũng.
• Sạt lở bờ biển: Thủy triều có thể làm bào mòn và sạt lở bờ biển, ảnh hưởng đến các công trình ven biển và khu dân cư ven biển.
• Thay đổi hệ sinh thái ven biển: Biến đổi khí hậu đang làm thay đổi chu kỳ và cường độ của thủy triều. Điều này dẫn đến tác động tiêu cực đến hệ sinh thái ven biển.