Mục lục bài viết

Nước mặt là gì ? Đặc điểm của nước mặt

Nước mặt hay nguồn nước mặt là nguồn nước có trên bề mặt Trái Đất như ao, hồ, sông, suối, nước ngập đất hay nước đại dương. Chúng ta có thể bắt gặp ở mọi nơi trên bề mặt trái đất.

Nước mặt là những nguồn nước mà chúng ta dễ dàng nhìn thấy bằng mắt thường. ,Được sử dụng để phục vụ cho các hoạt động sinh hoạt; tưới tiêu; sản xuất công nghiệp, nông nghiệp

Phân loại nguồn nước mặt

Nước mặt được phân chia thành 3 loại chính như sau:

Nước mặt vĩnh cửu: Nguồn nước này có quanh năm, ví dụ như nước sông; nước suối; nước đầm; nước trong ao hồ,…
Nước mặt bán vĩnh cửu: Thường chỉ xuất hiện vào một vài thời điểm nhất định trong năm, cụ thể như nước đầm phá, hố nước, lạch,…
Nước mặt nhân tạo: Đây là nguồn nước do con người tạo ra, được chứa ở trong hệ thống đã xây dựng trước đó, bao gồm các khu vực: Đập, hồ, đầm lầy nhân tạo,… Nước mặt nhân tạo thường được lấy từ sông suối, ao hồ rồi đưa vào đập chứa nước để sử dụng dưới dạng thủy điện.

Tính chất của nước mặt

Có những tính chất cơ bản như sau:

Tồn tại ở các loại khí hòa tan trong nước mặt.
Chứa nhiều chất hữu cơ tự nhiên, do sự phân hủy của các chất hữu cơ động – thực vật ở trên bề mặt đất.
Có chứa các sinh vật nổi như rong rêu, tảo, cá tôm,… cư trú và phát triển trong nước.
Chứa nhiều chất rắn lơ lửng, cùng nhiều chất huyền phù khác như các hạt, nguyên tố hữu hình.
Nước mặt thay đổi theo đặc điểm khí hậu và thời tiết. Đa số các hoạt động sinh hoạt, sản xuất, tác động từ con người khiến cho nguồn nước ngày mặt ngày một ô nhiễm.

Đặc điểm tính chất của nước mặt

Trong quá trình hòa tan các phần tử khác nhau bằng cách trao đổi trên bề mặt nước – không khí, nước mặt sẽ tự các khí hòa tan như N₂, O₂ hoặc CO₂.

Nước mặt có chứa một lượng lớn các chất lơ lửng, đặc biệt là trong dòng chảy. Do đó, khi thiết kế thiết bị xử lý nước mặt, chúng ta không thể bỏ qua công đoạn keo tụ, tạo bông các hạt lơ lửng. Tại các đập chứa nước, do thời gian nước dừng lại lâu nên sự lắng gạn tự nhiên của các phần tử có kích thước lớn sẽ xuất hiện. Độ đục của nước lúc này là do những chất keo gây ra.

Trong nước mặt có mặt nhiều chất hữu cơ có nguồn gốc tự nhiên. Chúng được tạo ra bởi sự phân hủy các chất hữu cơ của động, thực vật sống trên bề mặt chứa nước hoặc trong những con sông, hồ và xác vi sinh vật tự phân hủy sau khi chết.

Tồn tại các sinh vật nổi: Là nơi cư trú và phát triển của tảo và động vật nổi. Khi gặp điều kiện thuận lợi, hệ sinh thái nước mặt bao gồm các loài động, thực vật, cá có thể phát triển mạnh.

So sánh nước ngầm và nước mặt

Nước ngầm và nước mặt đều là những nguồn nước đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước sinh hoạt, hoạt động nông nghiệp, công nghiệp, thương mại.

Để hiểu rõ hơn về 2 nguồn nước này, bạn có thể tham khảo bảng so sánh sau để thấy được sự khác biệt:

	Nước mặt	Nước ngầm
Nhiệt độ	Chịu ảnh hưởng của không khí nên nước sẽ thay đổi nhiệt độ theo từng thời điểm trong ngày và theo từng mùa	Nước ngầm không bị ảnh hưởng bởi không khí nên nhiệt độ khá ổn định
Chất rắn lơ lửng	Lượng chất rắn lơ lửng cao, thay đổi theo các mùa trong năm	Nước ngầm hầu như không có chất rắn lơ lửng
Chất khoáng	Chất khoáng trong nước mặt phụ thuộc vào chất lượng đất và lượng mưa ở khu vực đó	Nước ngầm chứa nhiều khoáng chất và ít có sự biến động
Khí H2S	Không	Có
Khí NH3	Chỉ có khi nguồn nước mặt bị ô nhiễm	Có
Khí oxy hòa tan	Bão hòa	Không

Hậu quả tình trạng ô nhiễm nguồn nước

Hậu quả của việc ô nhiễm nguồn nước mặt trước tiên là ảnh hưởng đến đời sống của các loài động thực vật sống trong đó. Tiếp theo là thiếu nước sạch để sử dụng cho các hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt của con người. Không chỉ vậy, việc sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm còn là nguyên nhân gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm cho con người.

Theo nhiều báo cáo điều tra, có đến gần 50% phụ nữ bị viêm nhiễm phụ khoa, 20.000 người mắc bệnh ung thư và khoảng 9.000 người đã tử vong do sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm.

Giải pháp khắc phục ô nhiễm nước mặt

Đối với các cơ quan nhà nước

Cơ nhà nước là bộ phận có ảnh hưởng lớn nhất tới hành động của người dân. Chính vì vậy, để giảm thiểu ô nhiễm nước mặt, các cơ quan nhà nước cần có những biện pháp tuyên truyền, giáo dục về những nguyên nhân, hậu quả và các nguy cơ do ô nhiễm môi trường gây ra.

Đồng thời, cần có những biện pháp pháp lý hành chính để cảnh tỉnh người dân và các cơ quan tổ chức xử lý chất thải đúng cách trước khi xả thải ra môi trường.

Đối với các đơn vị kinh doanh

Hoạt động sản xuất kinh doanh sử dụng rất nhiều nước trong các khâu chế biến, sục rửa, làm mát động cơ, khai thác khoáng sản. Chính vì vậy, nguồn nước thải tạo ra chứa rất nhiều các chất hữu cơ, kim loại nặng, chất hóa học gây ô nhiễm môi trường.

Việc tuân thủ quy định, xây dựng hệ thống xử lý chất thải, xử lý nước thải là vô cùng cần thiết để bảo vệ môi trường và cũng là bảo vệ sự tồn tại của con người.

Đối với từng cá nhân

Mỗi một cá nhân làm nên một tập thể lớn, một cá nhân ý thức làm nên một tập thể có ý thức. Chính vì vậy, mỗi chúng ta cần có những nhận thức đúng đắn trong việc bảo vệ môi trường: không vứt rác bừa bãi, xử lý rác thải đúng quy định, chuyển đổi sử dụng các sản phẩm tẩy rửa có nguồn gốc từ tự nhiên, hạn chế sử dụng đồ dùng nhựa, nilon.