Tin Tức
Công thức vôi tôi là CaOH2
Th8
Công thức vôi tôi là CaOH2
Vôi tôi hay Canxi hidroxit có công thức hóa học là Ca(OH)2, là một chất hết sức quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, nó có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và sản xuất. Như là thành phần phụ gia trong xi măng, nâng pH trong xử lý nước thải, diệt nấm, diệt rong rêu, trộn với cát để tạo thành vữa để xây nhà,…
Hợp chất vôi tôi có 2 dạng:
- Vôi sữa: Là dung dịch Ca(OH)2 chưa lọc, và vẫn còn chứa những hạt canxi hidroxit rất mịn.
- Nước vôi trong: là dung dịch Ca(OH)2 sau khi đã lọc bỏ cặn rắn sẽ thu được nước vôi tôi trong suốt
Tính chất vật lý của vôi tôi Ca(OH)2
Canxi hidroxit hay còn gọi là vôi tôi tồn tại ở thể rắn có thể không màu hoặc màu trắng, tan một phần trong nước để tạo thành dung dịch nước vôi trong. Trong tự nhiên nó tồn tại trong một loại khoáng chất là portlandit.
- Nhiệt độ nóng chảy: 580oC (853 K)
- Độ tan trong nước: 0.185 g/ cm3
- Tỷ trọng và pha: 2.211 g/cm3, rắn
Khi đem nung Canxi hidroxit tới mức nhiệt 512oC, chúng sẽ bị phân hủy để tạo thành oxit canxi và hơi nước. Thể vẩn của Ca(OH)2 rất mịn, ở trong nước nó màu trắng như sữa, sánh nên được gọi là vôi sữa.
Tính chất hóa học của vôi tôi Ca(OH)2
Vôi tôi hay canxi hidroxit là một bazo tan có công thức phân tử là Ca(OH)2 và khối lượng phân tử là 74.093 g/mol. Nó là dung dịch kiềm của một trong những oxit bazo mạnh và có tính bazo trung bình- mạnh.
Ca(OH)2 → Ca2+ + 2OH –
– Làm thay đổi màu sắc của các chất chỉ thị màu
+ Nhúng quỳ tím vào dung dịch Ca(OH)2 sẽ khiến giấy quỳ chuyển sang màu xanh.
+ Nhỏ Ca(OH)2 vào dung dịch phenolphtalein sẽ khiến chúng từ không màu chuyển sang màu hồng.
– Tác dụng với axit để tạo thành muối với nước
Ca(OH)2 + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + 2H2O
– Tác dụng với oxit axit tạo thành muối và nước
3Ca(OH)2 + P2O5 → Ca3(PO4)2↓ + 3H2O
Muối được tạo ra phụ thuộc vào tỷ lệ oxit axit trong phản ứng.
Ví dụ: Với dioxit cacbon CO2
+ Nếu số mol oxit axit thấp hơn hoặc bằng 1 thì muối được tào thành là muối HCO3–
2CO2 + Ca(OH)2 → Ca(HCO3)2
+ Nếu số mol oxit axit lớn hơn hoặc bằng 2 thì muối được tào thành là muối CO32-
CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3(kết tủa) + H2O
+ Nếu số mol oxit axit trong khoảng từ 1 đến 2 thì muối được tào thành là muối HCO3– và CO32-
– Tác dụng với dung dịch muối tạo thành muối mới và bazo mới
Ca(OH)2 + MgCl2 → Mg(OH)2 + CaCl2
Ca(OH)2 + Mg(HCO3)2 → CaCO3 + MgCO3 + 2H2O
Các phương pháp điều chế Canxi hidroxit
Một số phương pháp chính được sử dụng để điều chế vôi tôi – Canxi hidroxit như sau.
- Thả vôi sống CaO vào nước ta được Ca(OH)2 hay còn gọi là vôi tôi dùng trong xây dựng để trộn lẫn với cát, xi măng, nước tạo thành hỗn hợp vữa làm chất kết dính.
CaO + H2O → Ca(OH)2
Trước đây những năm 2000 trở về trước, người ta hay mua Vôi sống hay CaO về bỏ vào nước để tạo thành vôi tôi, khi tôi vôi sẽ tỏa ra nhiệt lượng rất cao, thường sau 1 tới 2 tháng thì mới nguội hẳn, tùy vào bể chứa vôi tôi. khi đó người ta mới múc lên trộn với cát để xây nhà. hoặc các việc liên quan đến xây dựng.
- Hòa tan Canxi vào nước
Ca + H2O → Ca(OH)2
- Sử dụng đất đèn CaC2 (sản xuất trong công nghiệp) trộn lẫn với nước theo tỷ lệ thích hợp. Sản phẩm được tạo ra là Actylen dùng trong hàn các vật liệu kim loại và vôi tôi.
CaC2 + 2H2O → C2H2 + Ca(OH)2
- Dùng đá vôi Canxi cacbonat CaCO3 bỏ vào lò nung lên thành vôi sống Canxi oxit CaO
CaCO3 + Q(nhiệt lượng) → CaO + CO2
Ứng dụng của Vôi tôi Ca(OH)2 trong thực tế
Trong nông nghiệp
– Vôi tôi Ca(OH)2 thường được sử dụng để làm giảm hoặc trung độ pH, khử phèn, khử chua đất trồng trọt. Bên cạnh đó nó cũng là thành phần trong một số hóa chất nông nghiệp.
Giúp cải tạo đất bị ô nhiễm, bảo vệ cây trồng khỏi một số loại bệnh thường gặp. Ngoài ra còn giúp điều hòa và bảo vệ môi trường.
-Vôi tôi còn được sử dụng như một chất diệt nấm mốc có trên thân cây, hoặc các ruộng bị nhiễm tảo
– Canxi hidroxit được sử dụng để sản xuất các loại thuốc Polikar nhằm bảo quản các loại quả, rau, của tránh nhiễm nấm mốc, hư hỏng.
Trong xây dựng
– Trong xây dựng, vôi tôi là một thành phần vô cùng quan trọng để tạo hỗn hợp kết dính các nguyên liệu khác, cũng như trát tường. Sở dĩ, Ca(OH)2 được ưa chuộng vì hỗn hợp nước và vôi khá dảo, tương tự như hồ thì chúng có khả năng kết dính cao. Khi để ngoài không khí, chúng sẽ tự khô lại mặc dù khá chậm bởi hơi nước tồn tại trong không khí.
Trong công nghiệp
– Hàm lượng axit có trong da thuộc là không hề nhỏ, nên trong ngành công nghiệp da thuộc người ta sử dụng Ca(OH)2 để trung hòa phần axit dư thừa
– Trong công nghiệp hóa chất:
+ Ca(OH)2 được dùng để sản xuất (C17H35COO)2Ca (stearat canxi)
+ Dùng Ca(OH)2 tác dụng với axit clorua HCl để sản xuất Canxi clorua CaCl2
+ Dùng Ca(OH)2 tác dụng với dioxit cacbon để sản xuất Canxi cacbonat CaCO3
+ Dùng Ca(OH)2 tác dụng với CuCl2 để sản xuất Đồng hidroxit Cu(OH)2
– Trong ngành công nghiệp dầu mỏ, Canxi hidroxit được dùng để tạo các loại phụ gia cho dầu thô như sulphatic, fenatic, alkilsalicatic. Vôi tôi có khả năng tạo kết tủa, giúp loại bỏ các tạp chất, để sản xuất dầu sạch, nguyên chất.
– Trong công nghiệp thực phẩm dùng hóa chất xử lý nước thải từ các nhà máy sản xuất đồ uống như rượu hoặc không chứa cồn vì nó làm kết tủa các chất bẩn, đồng thời Canxi hidroxit cũng giúp cân bằng độ pH của nước.
– Đối với những người Mỹ có nguồn gốc chính là châu Phi, nó được dùng để thay thế cho NaOH Natri hidroxit dùng trong một vài loại thuốc, hóa chất làm tóc.
– Chế tạo clorua vôi dùng để tẩy trắng và khử trùng.
– Trong công nghiệp sơn, vôi tôiđược sử dụng để sản xuất các hỗn hợp khô, dùng cho trang trí.
– Canxi hidroxit được sử dụng để loại bỏ Canxi cacbonat và Magie cacbonat trong nước biển trong công nghiệp sản xuất muối ăn và muối y tế.
– Chế tạo phanh.
– Sản xuất Ebonit.
Vôi tôi Ca(OH)2 trong y học
– Ở dạng bột nhão, canxi hidroxit được dùng trong nha khoa, chất chống lại tác nhân gây sâu răng.
– Là thành phần của một số loại thuốc.
– Sản xuất một số loại thuốc thúc đẩy quá trình rụng lông.
Trong phòng thí nghiệm
– Canxi hidroxit được dùng làm thuốc thử để nhận biết ion CO32- nhờ tạo thành muối CaCO3 kết tủa.
Ứng dụng vôi tôi trong xử lý nước
Vôi tôi xử lý nước thải
Ca(OH)2 có vai trò quan trọng trong việc xử lý các loại nước thải, giá thành rẻ và hiệu quả cao.
Vôi sống có thể làm sạch nước thải có chúa axit, rác thải của các ngành chế biến công nghiệp khác. Ngoài ra vôi còn khử sạch mùi hôi
Vôi đảm bảo loại bỏ được rất nhiều những mổi nguy hiểm từ các chất thải hữu cơ. Khử sạch kim loại nặng, những mầm mống gây bệnh, vi khuẩn và các mùi hôi thối.
- Làm tăng độ pH trong nước thải khiến kim loại nặng kết tủa ở dạng hydroxit.
- Vôi kết tủa phosphates và sulphates cũng như kim loai nặng ở các dạng muối không hòa tan.
- Làm trung hòa các chất keo trong nước và cô đặc các tạp chất. Đóng vai trò là chất kết tụ theo đó các loại muối kim loại hoặc các chất tương tự đều được bổ sung.
- Là thành phần trọng trong quá trình xử lý amoni trong nước thải. nó giúp nâng pH trong các loại nước thải chứa nhiều amoni hoặc ni tơ
- Đặc biệt hiệu quả trong xử lý nước rỉ rác và nước thải chăn nuôi. vừa giúp nâng pH trong nước thải vừa diệt virus, vi khuẩn và mầm bệnh có trong nước thải.
Vôi tôi xử lý nước sinh hoạt
– Điều chỉnh pH
Trong việc xử lý nước và nước uống, vôi được dùng để điều chỉnh độ PH và làm tinh khiết nước. thường được sử dụng trong một số hệ thống lọc nước RO. tùy theo nguồn nước đầu vào.
Trong các sản phẩm xử lý nước sạch, vôi là chất có hiệu quả kinh tế cao. Ca(OH)2 làm giảm độ cứng của nước bằng cách kết tủa các chất có chứa cacbonat axit và loại bỏ chúng.
Lọc nước, loại bỏ tạp chất
Nước uống cần phải tinh khiết. Vôi đóng vai trò rất quan trọng trong việc thanh lọc nước. Giúp loại bỏ những tạp chất hữu cơ và những thành phần có chứa kim loại trong nước.
Một số ứng dụng khác của Canxi hidroxit
– Với người thuộc châu Mỹ và Mỹ Latinh, Canxi hidroxit được sử dụng để nấu chung với ngô. Điều này sẽ giúp món ăn tăng thêm giá trị dinh dưỡng, thơm ngon, mềm và giúp tiêu hóa dễ dàng hơn.
– Là chất giúp tăng lượng canxi cho những động vật cần nhiều canxi để tồn tại như tảo, ốc, giun ống cứng, san hô trong các bể nuôi đá ngầm.
Vôi tôi Ca(OH)2 có nguy hiểm không
Canxi hidroxit là một chất nguy hiểm:
- Tiếp xúc với mắt: Làm tổn thương lớp niêm mạc khiến mắt bị viêm, đỏm ngứa, nếu nghiêm trọng hơn có thể dẫn tới mù lòa.
- Tiếp xúc với da: Làm da bị ăn mòn, phỏng, phồng rộp dẫn tới viêm nhiễm.
- Tiếp xúc với đường tiêu hóa: Gây kích ứng với đường tiêu hóa, làm bỏng rát vùng miệng, thực quản, dạ dày, có thể dẫn tới chảy máu trong.
- Hít phải hơi Canxi hidroxit: Hơi bụi của chất rất nguy hiểm, nó kích ứng với đường hô hấp, khiến nạn nhân bị hắt hơi và ho. Nếu hít trong thời gian dài sẽ dẫn tới những tổn thương cho phổi, khó thở, nguy hiểm hơn là bất tỉnh thậm chí tử vong.
Biện pháp sơ cứu khi tiếp xúc với Canxi hidroxit – Ca(OH)2
- Tiếp xúc với mắt
Dùng nước sạch rửa mắt ngay lập tức. Chớp mắt trong khi rửa ít nhất 15 phút. Nếu không thể trở về bình thường cần đưa nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và chữa trị tiếp.
- Tiếp xúc với da
Cởi bỏ trang phục đang mặc bị dính hóa chất. Dùng nước sạch rửa vị trí da bị bắn vào nhiều lần, nên dùng thêm xà phòng nếu có. Nếu sự lây nhiễm nặng, cần đưa ngay nạ nhân tới cơ sở y tế gần nhất để điều trị tiếp.
- Tiếp xúc với đường tiêu hóa
Nếu uống nhầm, nuốt phải hóa chất, tuyệt đối không được kích ứng gây nôn. Cho nạn nhân uống thật nhiều nước. Nếu nạn nhân nôn cần giữ đầu nạn nhân cao hơn phần hông, tránh cho nạn nhân hít lại phải hơi độc. Đối với trường hợp nạn nhân bất tỉnh, không được cho bất cứ thứ gì vào miệng của họ đồng thời nới rộng quần áo như tháo bỏ cà vạt, dây thắt lưng. Đưa nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra, điều trị tiếp.
- Tiếp xúc với đường hô hấp
Di chuyển nạn nhân tới khu vực thông thoáng, giữ đầu nạn nhân sao cho thuận tiện nhất với việc hô hấp. Nếu nạn nhân không thở nữa, ngay lập tức tiến hành các sơ cứu như hô hấp nhân tạo. Khi nạn nhân ổn định hơn thì đưa tới cơ sở y tế gần nhất.
Xử lý trường hợp đổ, rò rỉ Canxi hidroxit
- Mức độ tràn đổ, rì rỉ ít: Dùng các dụng cụ phù hợp để di chuyển phần chất bị rò rỉ vào các thùng chứa chất thải. Có thể dùng thêm axit axetic loãng để trung hòa phần hóa chất vẫn còn vương vãi chưa hết. Dùng nước sạch rửa nhiều lần khu vực tràn đổ.
- Mức độ tràn đổ, rì rỉ lớn: Do Canxi hidroxit là chất ăn mòn nên không được chạm vào bất cứ vật dụng gì có dính hóa chất. Sử dụng nước phun vào để giảm bớt lượng hơi bụi. Chặn đứng việc tràn chảy hóa chất vào hệ thống dẫn nước, các đường cống,…Thu lượng hóa chất vào các thùng chứa chất thải chuyên dụng, liên hệ với chính quyền địa phương nếu lượng hóa chất thoát ra quá lớn không thể tự xử lý được. Sau khi thu gom hết phần hóa chất đó, dùng nước làm sạch khu vực tràn đổ.
Bài Viết Liên Quan: