Mục lục bài viết

Axit fomic HCOOH là gì ? Tính chất axit fomic

Axit fomic HCOOH là gì ? Axit fomic, hay còn gọi là acid formic (HCOOH), là axit carboxylic đơn giản nhất và là một hợp chất hữu cơ có cấu trúc hóa học gồm một nhóm carboxyl (–COOH) gắn với một nguyên tử hydro. Công thức phân tử của nó là HCOOH, và tên gọi “formic” bắt nguồn từ từ “formica” trong tiếng Latin, nghĩa là “con kiến,” vì nó được tìm thấy trong chất bài tiết của kiến.

Cấu trúc phân tử

Công thức phân tử: HCOOH
Công thức cấu tạo: H–C(=O)–OH

Trong phân tử axit fomic:

Nhóm Cacbonyl (C=O): Có liên kết đôi giữa carbon và oxy.
Nhóm Hydroxyl (-OH): Gắn với carbon, tạo thành nhóm axit carboxylic (–COOH).
Nguyên tử Hydro: Gắn với carbon.

Tính chất nổi bật của axit fomic

Những đặc điểm, tính chất nổi bật

Mặc dù là một axit yếu, thế nhưng so sánh trong dãy đồng đẳng axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở thì chúng lại là axit mạnh nhất, mạnh hơn cả axit cacbonic (H2CO3) bởi vì hiệu ứng dồn mật độ electron trong nhóm -COOH.

Axit fomic có những phản ứng hóa học nào?

Dung dịch HCOOH làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ nhạt.
Tác dụng với kim loại mạnh.

2Na + 2HCOOH → 2HCOONa + H2

Tác dụng với oxit bazơ.

CuO + 2HCOOH → (HCOO)2Cu + H2O

Tác dụng với bazơ.

NaOH + HCOOH → HCOONa + H2O

Tác dụng với muối của axit yếu hơn.

NaHCO3 + HCOOH → HCOONa + CO2 + H2O

Phản ứng este hóa.

HCOOH + CH3OH → HCOOCH3 + H2O.

(Đây là phản ứng thuận nghịch được xúc tác nhờ axit sunfuric đặc và nhiệt độ).

Phản ứng tráng gương.

HCOOH + 2[Ag(NH3)2]OH → (NH4)2CO3 + 2Ag↓ + 2NH3↑ + H2

Ứng dụng quan trọng của axit fomic

Cũng như những loại axit khác, axit fomic được sử dụng nhiều vì có những ứng dụng quan trọng và nổi bật đa dạng ngành nghề, tuy nhiên phải nhắc đến chính là ngành sản xuất công nghiệp, cụ thể như sau:

Ứng dụng của axit fomic trong ngành nhuộm

Axit fomic được sử dụng trong nhuộm màu và nhuộm sửa chữa như một chất cầm màu. Vì chúng là tác nhân trung hòa và điều chỉnh độ pH trong nhiều bước xử lý dệt may.

Chất khử trùng, diệt khuẩn

Chúng là chất khử trùng và chất diệt khuẩn có giá trị trong nhiều ứng dụng làm sạch trong công nghiệp hoặc cũng được sử dụng phổ biến tại cuộc sống thường ngày.

Chất trung gian làm dung môi

Là chất trung gian để làm dung môi trong các chất tạo khối còn được gọi là methanoic acid.

Giúp điều chỉnh giá trị pH

Đây là vai trò mà axit fomic dùng để điều chỉnh giá trị pH trong khử lưu huỳnh khí thải, đông máu mủ và nhiều ứng dụng quan trọng khác.

Những ứng dụng khác của axit fomic

Bên cạnh đó, chúng còn được dùng để giúp tổng hợp hoá học và mạ điện, khai thác dầu khí, chất điều vị thực phẩm…

Khi sử dụng và bảo quản axit fomic cần hết sức lưu ý điều gì?

Để việc sử dụng đạt hiệu quả cao và bảo quản chúng an toàn, bạn cần lưu ý những điều sau đây:

Trong quá trình sử dụng axit fomic, cần tuyệt đối tránh dây vào mắt hoặc tiếp xúc trực tiếp với da quá lâu, sẽ ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe.
Nếu như hít phải với liều lượng nhiều, ảnh hưởng nặng đến đường hô hấp nên đưa nạn nhân ra nơi thoáng mát và gặp bác sỹ ngay.
Với nồng độ cao, chúng có thể gây nguy hiểm rất lớn vì tính ăn mòn của nó.
Axit fomic còn có thể gây ra các triệu chứng nguy hiểm đối với cơ thể như loét, buồn nôn, bỏng, mụn nước và gây khó chịu xung quanh khu vực bị ảnh hưởng.
Cần để acid fomic tại những nơi khô ráo, thoáng mát, và cần tránh xa nguồn nhiệt, lửa.